Waarom iedere vrouw, meisje, moeder, tante, oma, aan het baarmoederhalskanker onderzoek mee moet doen.

Iedere vrouw krijgt rond haar dertigste een brief thuis, van de overheid, met de vraag langs te komen bij de huisarts voor een baarmoederhalskanker onderzoek. Dit is een onderzoek, geïnitieerd door de overheid, om vrouwen preventief te controleren. Voor sommige vrouwen (zie ook Lotte en Mirjam van Over mijn lijk) kwam dit onderzoek te laat.

Januari 2019, ik werd 30. Dit bevolkingsonderzoek heeft me rond die tijd opgeroepen om langs te komen voor een uitstrijkje. Ik bleek pap 3B te hebben. Een status waarin je nog geen kanker hebt, maar ook een status waarbij de alarmbellen toch stiekem afgaan. Want; 80% van de vrouwen wordt in haar leven besmet met het HPV virus, maar bij een deel hiervan vindt het lichaam het lastig om dit virus op te ruimen. Dit virus kan zich in een aantal jaar (in veel gevallen kan dit wel 15 jaar duren !!) ontwikkelen tot kanker. Ik behoorde tot dit laatste deel dus.

Laatst hoorde ik een kennis van me zeggen: “Ik ben na die brief nog steeds niet naar het ziekenhuis gegaan, het lijkt me toch wel een naar onderzoek.” was ik hiervan geschrokken. Hoe goed is het dat de overheid hier preventief onderzoek naar doet en hoe dom kun je zijn om hier niet naar te luisteren. Wetende dat het hebben van kanker, en het doorstaan van behandelingen en onderzoeken hieromheen, vele malen vervelender is dan deze preventieve check.

Dus om hier enigszins bewustwording over te creëren heb ik de stappen waar je als vrouw rond je 30e doorheen gaat, even opgeschreven. Kennis maakt zeker, toch?

Hoe gaat dit in zijn werk?

Stap 1: Je wordt opgeroepen of je hebt klachten

Het HPV virus kan voor klachten zorgen, zoals een branderig gevoel, abnormale afscheiding of bloeding na het vrijen. (Ook kan het genitale wratten veroorzaken, trouwens). Dan kun je, zonder de oproep, al naar de huisarts gaan. Ikzelf had geen klachten en kreeg de oproepbrief rond mijn 30e. Na het ontvangen van de brief (of bezoek aan de huisarts), kom je voor een uitstrijkje*, waarbij ze een klein beetje slijm wegnemen van de baarmoederhals. Na dit uitstrijkje kun je wat kramp krijgen (menstruatiekramp). Je kunt hiertegen wat Aleve nemen, maar veel last zou je hier niet van moeten hebben.

Binnen 3-6 weken krijg je een brief met de uitslag. De verschillende uitslagen en hun betekenis:

Pap 1: Bij pap 1 is er niets aan de hand, dan wordt de behandeling over 5 jaar pas weer herhaald.
Pap 2: Dan zijn er kleine afwijkingen te zien. Om zeker te zijn dat je lichaam dit aan het opruimen is, wordt het uitstrijkje na 6 maanden nog een keer herhaald, wederom bij de (dokters)assistente. >> uitstrijkje
Pap 3a: Bij 3A wordt er een geringe/matige afwijking ontdekt, het HPV is dan aanwezig. In de meeste gevallen word je bij 3A >> doorverwezen naar een gynaecoloog voor verder onderzoek.  
Pap 3b: Een duidelijke en wat ernstigere afwijking is te zien >> doorverwezen naar de gynaecoloog voor voor verder onderzoek.
Pap 4/5: Bij 4 of 5 is er al ‘kanker in de maak’. Bij 4 ben je er vaak nog op tijd bij, bij 5 zit het al in een verder stadium >> doorverwezen naar de gynaecoloog voor verder onderzoek.

*Een uitstrijkje: De doktersassistente/huisarts gebruikt bij het uitstrijkje een speciaal instrument, het speculum, ook wel de eendenbek. Zij doet de eendenbek voorzichtig in je vagina. Daarna opent ze de eendenbek. Met het borsteltje haalt ze wat baarmoederslijm van de baarmoederhals af. Dit doet ze in een potje en stuurt ze op naar het laboratorium. De afspraak duurt in totaal ongeveer 10 minuten. Maar die eendenbek zit niet langer dan een (halve) minuut erin…

Stap 2: 

Je bent (ik was) doorverwezen naar een gynaecoloog voor verder onderzoek. De gynaecoloog doet dan een colposcopie* voor een microscopisch onderzoek, waarbij ze vaak een klein stukje van je baarmoedermond afhalen (biopt) om deze in het lab te inspecteren. De Aleve menstruatiepil heeft me hier doorheen geholpen. Ik had een klein beetje krampen en een klein beetje bloedverlies na dit biopt, maar aan weeën konden de krampen nog lang niet tippen;)

Na een week krijg je de uitslag van de biopt, waaruit blijkt wat de waarde is van de afgenomen (afwijkende) cellen: de CIN-waarde.

CIN-1: Lichte afwijking: Geen verdere behandeling nodig > Wel weer stap 1 na 6 maanden.
CIN-2: Matige afwijking: Afhankelijk van leeftijd en kinderwens wordt hier besloten een behandeling te doen ja of nee (een lysecsie zorgt voor een verkortte baarmoederhals, waardoor de kans op een vroeggeboorte groter wordt. Vandaar die kinderwens)
CIN-3: Ernstige afwijking: de kans is erg klein dat je lichaam het virus opruimt > behandeling is noodzakelijk.

* Bij een colposcopie wordt de baarmoedermond geïnspecteerd door een microscoop. Met een zwakke oplossing van azijnzuur kunnen ze zien welk deel van de baarmoedermond verkleurd en waar er afwijkende cellen gevonden worden. 

Stap 3: 

In deze fase gaan ze het aangetaste deel weglaseren of -snijden. Dit doen ze d.m.v. een lisexcisie* of conisatie**.

Nu wil ik jullie niet afschrikken om mee te doen aan het onderzoek, want nogmaals, dit alles is écht beter dan kanker en de behandelingen daartegen. Maar de behandeling die ik had in april 2019 was alles behalve prettig. Dit kwam wél dichtbij de pijn die ik had bij de 4/5 centimeter weeën. Gelukkig was M. bij me. Ik heb wel de hele weg richting de ijssalon gehuild van de pijn en de shock dát het zo’n pijn deed. Mij was juist verteld dat je na de verdoving er weinig meer van voelde, dus het kan ook liggen aan de verwachtingsmanagement…

* Lisexcisie: De gynaecoloog gebruikt voor het wegnemen een dunne metalen lis. Dat is een draad in de vorm van een lus. De lis wordt elektrisch verhit. De ingreep vindt meestal plaats op de poliklinische behandelkamer. U krijgt een lokale verdoving in de baarmoederhals. Hierdoor neemt de kans op een vroeggeboorte bij een zwangerschap iets toe. Deze kans neemt vooral toe als je twee of meer keer een lisexcisie hebt gehad.

**Conisatie: Is de afwijking te groot voor een lisexcisie? Of ligt de afwijking verder in de baarmoederhals? Dan kunt u een conisatie krijgen. De arts snijdt een kegelvormig stukje weefsel weg met een mesje. Dat gebeurt onder algehele narcose of met een ruggenprik.

Stapsgewijs…

Dus, kom je slecht uit de test, begin je steeds weer na een half jaar opnieuw met een uitstrijkje. Als je goed uit de test komt, testen ze je om de 5 jaar.

In mijn geval moet ik in mei weer opnieuw terugkomen. Het HPV virus was namelijk niet bestreden en zat er nog steeds. Dit keer was de pap wel lager (pap 2…), maar dit zou kunnen betekenen dat mijn lichaam dus weer opnieuw bezig zou kunnen zijn richting de 3 natuurlijk. Het lijkt erop dat mijn lichaam het moeilijk blijft vinden het virus te bestrijden en ik zal de komende jaren in die medische molen blijven. Ik hoop dat de behandelingen uitblijven en dat het op pap 2 blijft hangen.

Toch ben ik zo blij dat ik opgeroepen ben. Anders had ik op mijn 40e misschien baarmoederhalskanker gekregen en pas na klachten actie ondernomen.