Zes boeken over duurzaamheid / klimaat / plastic voor basisschoolkinderen.
Een jaar geleden schreef ik een blog over zeven (aanvankelijk vijf) kinderboeken over duurzaamheid voor kleuters.
Mijn kleuters zijn intussen wat ouder en mijn interesse in dit thema onverminderd groot, dus tijd voor een update! Zes titels die leuk én leerzaam zijn voor iets oudere basisschoolkinderen (vanaf groep 3).
Ik zal er per boek bijzetten voor welke leeftijd het ongeveer geschikt is. En een paar plaatjes om het in te kijken, want dat blijft immers het leukste! Veel van deze boeken zijn ook hartstikke leuk om cadeau te doen, dus wellicht doe je nog inspiratie op…
1. Neal Layton – Red het klimaat! (vanaf ca. 6 jaar)
Een relatief kort, maar duidelijk boekje voor kinderen vanaf groep 3 over klimaatverandering. Het boek geeft antwoord op vragen op: Waarom warmt de aarde op, hoe komt dat? (Waarom) Is dat erg? Welke problemen ontstaan er daardoor?
En ook hier een positieve kant: jíj kunt iets doen! Neem een voorbeeld aan de andere ‘klimaathelden’ die in dit boek geïntroduceerd worden. Ik vond dit een helder en toegankelijk kinderboek over de opwarming van de aarde. Van dezelfde auteur bestaat trouwens ook nog het boek Zeg nee tegen plastic!.
2. Geert-Jan Roebers – Dit was de plastictijd (vanaf ca. 8 jaar)
Dit boek komt uit de toekomst. Dat alleen al maakt het origineel. De boodschap is ook meteen hoopvol: de plastictijd – oftewel ‘het plastoceen’ waar we nu in leven – is ten einde. Afgelopen in 2030 om precies te zijn, want toen kwam er een algeheel verbod op plastic.
Nu denk ik niet dat het in het echt zo snel zal gaan (helaas), maar het is een leuke insteek voor een kinderboek. Zo kun je veel informatie geven, maar het niet te deprimerend maken (zoals in een ander boek waar ik later op kom en waar in staat: ‘De bijen gaan DOOD’). Fijn aan dit boek is bovendien dat het nooit belerend wordt. Het geeft wel tips (bijvoorbeeld bij de bladzijde ‘niet zo, maar zo’), maar er zijn geen dwingend geformuleerde oproepen om zelf in actie te komen.
Ik vind dit een mooi boek. Origineel, kleurrijk, duidelijk en met veel informatie – maar niet zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Aanrader voor alle kinderen vanaf een jaar of 8.
Het boek is trouwens ook te koop bij Pieter Pot. Kun je gelijk wat onverpakte boodschappen meebestellen ;-).
3. Katie Daynes – Kunnen we de bijen echt helpen? (vanaf ca. 8 jaar)
De bijen hebben een probleem. Ze worden bedreigd. Door ons, mensen. Gelukkig zijn er oplossingen (vandaar ook de ondertitel Ja, dat kan!).
Dit boek is geschreven vanuit de bijen. Zij komen kinderen tegen en leggen aan hen uit wat hun probleem is. De kinderen bedenken op hun beurt oplossingen om de bijen te helpen.
Op zich een leuk concept, maar ik werd wel een beetje gek van de vraag-antwoordstructuur (‘We kunnen meer bomen planten!‘ – ‘Goed idee!‘ – ‘Zouden jullie dat fijn vinden?‘ – ‘Ja!‘ etc.). Ook niet erg prettig voorlezen. Ook begint het meteen nogal heftig, want de bijen gaan dus DOOD met hoofdletters D O O D. Bovendien staat elke bladzijde vol met tekst in verschillende lettergroottes, dat vind ik er nogal onrustig en hysterisch uitzien. Maar goed, misschien zijn er kinderen die dit juist wél waarderen. Hoe dan ook: van alle zes de boeken, zou ik deze als laatste kiezen.
4. Philip Bunting – De aarde heeft jou nodig! (vanaf ca. 6 jaar)
Een informatief boek over wat er met ons afval gebeurt voor de wat jongere lezers (vanaf groep 3). Er wordt uitgelegd waarom we tegenwoordig zoveel afval hebben (wel duizend kilo per persoon, net zoveel als een klein nijlpaard!), waarom afval slecht is voor de aarde, hoe lang het duurt voor afval is vergaan (een plastic vork – 1000 jaar, een glazen fles – 1000000 jaar!) en welke reis het afval maakt.
Met duidelijke plaatjes, niet te veel tekst op een bladzijde en veel tips om zelf te helpen met afval verminderen: consuminderen, hergebruiken, recyclen en benutten (composteren). In de woorden van schrijver Philip Bunting:
‘Ik hoop dat de tips in dit boek eenvoudig genoeg zijn voor de allerjongsten om ze te begrijpen, en eenvoudig genoeg voor de iets ouderen om er dagelijkse gewoonten van te maken.’
5. Daniël Poolen & Merel Dorduwener – Tot over mijn oren in het plastic (vanaf ca. 10 jaar)
Wil je echt heel, heel veel informatie? Ga dan voor dit boek. Ik vond dit zelf superinteressant en heb er ook een paar dingen uit geleerd.
Het is opgedeeld in zes hoofdstukken: 1. Wie is plastic?, 2. Hoe werd plastic zo populair?, 3. Wat doen we met plastic?, 4. Waar gaat al dat plastic heen?, 5. Wat nu? en 6. Wat kun jij doen?
Het eerste deel (Wie is plastic?) gaat – vrij gedetailleerd – in op hoe plastic geproduceerd wordt en welke verschillen er allemaal zijn. Deel 2 (Hoe werd plastic zo populair?) vertelt over de ontstaansgeschiedenis van plastic en waar we het in de loop van de tijd allemaal voor gebruikt hebben. In deel 3 (Wat doen we met plastic?) staan de toepassingsmogelijkheden centraal, van textiel tot elektronica. In deel 4 wordt ingegaan op waar het plastic naartoe gaat. Onder andere naar de zee dus (plasticsoep). Dit is geen hoofdstuk om vrolijk van te worden… In deel 5 (Wat nu?) worden al wat oplossingen voor het plasticprobleem gesuggereerd en die worden in deel 6 (Wat kun jij doen?) nog kort samengevat. Tot slot volgt een uitgebreid register met (moeilijke) woorden. Echt een heel compleet boek en een aanrader voor elk basisschoolkind vanaf een jaar of tien!
6. Marc Ter Horst – Scheten uit de schoorsteen (vanaf ca. 6 jaar)
Hoe leg je (de oorzaak van) klimaatverandering uit aan een kleuter? Nou, door gassen voor te stellen als scheten. Scheten van koeien, scheten van auto’s.
Een kort en helder prentenboekje dat ook voor jonge lezers te begrijpen is. Elia weet nu bijvoorbeeld waarom elektrische auto’s precies beter zijn dan ‘gewone’. En het is hem ook nog duidelijker geworden waarom mama geen vlees of vis eet :).
De auteur – Marc Ter Horst – heeft overigens ook een ander boek over klimaatverandering geschreven, namelijk Palmen op de Noordpool. Dat is voor wat oudere kinderen, vanaf 10 jaar. Wie weet bespreek ik die ook nog eens, als ik hem tenminste kan vinden in de bieb.
Benieuwd wat ik nog meer gelezen en besproken heb? Nou, onder andere deze boeken (klik op het plaatje op naar de betreffende blog te gaan):
