Van scheten tot een vieze mond – Waarom je wereld langzaam vult met schaamte

Als je twee jaar bent kan alles nog. Een scheet laten in de klas, limonade ongegeneerd morsen op het tapijt, een vieze mondhoek na een bord spaghetti gegeten te hebben. Je hebt een goed excuus. Je motoriek is nog niet wat het is geweest en alles wordt nog als schattig gezien. Als vierjarige, als basisschoolkind, moet je je al een stuk meer houden aan bepaalde etiquette. Je morst niet meer zo vaak, slaat geen knoopje over als je je vest dicht doet etcetera.

Hoe ouder je wordt hoe ongemakkelijker situaties worden, hoe perfecter het leven is of moet zijn. Ikzelf ben best chaotisch. Ik mors vaak, doe soms kleren aan die qua kleuren nét niet passen, vergeet knoopjes nog steeds van mijn blouse of vest en breng soms de kinderen met vieze monden naar school omdat ik simpelweg vergeet het te checken. Bijna als een vijfjarige, zo zou M. zeggen.

Ik voel veel schaamte in mijn omgeving. Ik voel veel ‘het zou zo moeten’ en ‘je wordt uitgelachen als…’. Een perfecte wereld is niet aan mij besteed. Ik heb geen tijd, ruimte, energie om mijn handelen ook zo perfect te laten zijn. Maar toch is de wereld zo ingedeeld en voel ik in mijn omgeving dat alles wel goed, perfect, schoon, hygiënisch en over nagedacht moet zijn.

En, dat mag je best weten, daar heb ik best wel wat moeite mee.

Ik kwam het bovenstaande plaatje tegen op Instagram en toen besefte ik: Perfectionisme en dus een perfecte wereld creëren om je heen, heeft meer te maken met angst en ontwijkgedrag dan ik dacht. Ik ben niet bang voor kritiek, ook ben ik niet bang voor een negatieve reactie dat een vlek op mijn shirt bijvoorbeeld uitlokt. Ik draag weinig risico’s mee in mijn gedachten, zoals ‘wat als dit gebeurt dan gaat van alles mis.’ Ik maak me simpelweg weinig zorgen over fouten, falen of over dat dingen anders zijn dan ze zouden moeten.

Misschien omdat ik altijd al foutjes heb gemaakt en de neiging heb om slordig te zijn, dingen af te raffelen. Daardoor ben ik het gewend en kan ik er beter tegen. Het zit in mijn systeem. Daarnaast, en daar heeft M. een handje van, is het heel vermoeiend om continu maar een perfecte wereld te streen: een wereld vol perfecte to-do-lijstjes, álles afgevinkt hebben, nooit iets vergeten uit de supermarkt. Ik raak ook niet snel teleurgesteld in mezelf, want tja; ik heb toch al de verwachting dat er dingen mis gaan:)

Wat een wereld..

Maar in wat voor een wereld leven wij hier in de Westerse samenleving? Als wij de verwachting hebben dat onze baby perfect door moet slapen, binnen een aantal weken. Dat we per sé weer willen werken, tien weken na de bevalling. De perfectie dat we geen oneffendheid op ons huid mogen hebben, geen buikje of hangende borsten, geen cellulitis-bobbeltje of sinaasappelschijfje op onze dijbeen of billen.

Willen we dat onze kinderen meegeven? Dat er absoluut geen vlekje op ons kin mag zitten als we naar school fietsen? Dat het een ramp is als de hendel van onze schooltas eraf ligt? Of dat je een middag tv hebt gekeken en gechillt hebt in plaats van dat je heel nuttig in de tuin hebt gewerkt?

Ik ben serieus klaar met al dat geschaam. Jullie ook?