“Hij doet het zo goed.” Waarom ik weerzin voel tegen deze (goedbedoelde) uitspraak.

^{*Foto’s door Ayla Maagdenberg}

“Hij doet het zo goed.” Een zin die niet ongebruikelijk is om te horen als moeder over je kind. Bij het consultatiebureau kunnen ze dat bijvoorbeeld zeggen, of je hoort het uit de mond van een leidster op de crèche of van een juf op de basisschool. Allemaal zonder twijfel goedbedoeld en meestal als trotse ouder die je toch al bent ook leuk om te horen. Toch merk ik dat ik er, vooral de laatste tijd, een beetje weerzin tegen begin te ontwikkelen.

Baby’s kúnnen het niet goed doen

De eerste keer dat je – bewust of onbewust – in termen van ‘goed’ over je kind spreekt, is vaak al in de kraamweek. Als je baby drinkt, slaapt en poept, kortom: dingen doet die een baby hoort te doen, dan doet hij het dus goed. Ik heb vooral moeite met het woordje ‘goed’ en met de implicatie dat er dus iets ‘niet goed gedaan’ wordt door een baby die bijvoorbeeld (veel) moeite heeft met drinken. Een zin als Het gaat goed vind ik dan al veel neutraler. Maar Hij doet het goed vind ik meer een reactie die je geeft als iemand vraagt hoe de nieuwe stofzuiger bevalt. Want een baby, die kan eigenlijk niets goed doen. Net zo min kan hij iets verkeerds doen. Hij doet gewoon wat hij doet. Soms is dat precies wat je wilt zien en soms ook niet.

Is wenselijk gedrag ‘goed’?

Volgens mij is er een wezenlijk verschil tussen wenselijk (en maatschappelijk geaccepteerd) gedrag en goed gedrag. Die niet per se aan elkaar gelijkgesteld zijn of zouden moeten worden.

Ik denk terug aan Elia’s eerste schoolweek, nu twee jaar geleden. Dat ging absoluut niet van een leien dakje zoals nu met zijn broertje het geval is. Dat ging letterlijk met vallen en opstaan, met diepe dalen en uiteindelijk geen hoge pieken maar wel een mooie balans. Elia is nooit ontzettend enthousiast over school geweest en vindt elke schooldag toch nog een beetje spannend. Inmiddels is hij er gelukkig wél helemaal oké mee en gaat hij zonder drama. Maar de grote, natte plekken op zijn t-shirt (want als hij zenuwachtig is, kauwt/zuigt hij op zijn kleding) verraden dat het voor hem toch nog een big deal is.

Over hem heb ik destijds dus niet de zin “hij doet het zo goed” gehoord. Want hij huilde, schreeuwde, probeerde weg te rennen en klampte zich meer dan eens met man en macht aan mij vast. Dat is niet zoals je het als juf en als ouder idealiter wilt zien. En kun je nagaan hoeveel tijd het zou kosten als ieder kind zo deed!

Ik snap dus heel goed waarom je als juf en ouder blijer bent met een kind dat ‘gewoon’ meedoet zoals de meeste kinderen. Wenselijk en voorspelbaar gedrag is immers altijd het makkelijkst. Maar kindjes die dat om wat voor reden ook niet vertonen, doen het net zo goed ‘goed’. Die zou je bijvoorbeeld ook juist kunnen prijzen omdat ze hun emoties tonen in plaats van hun angst weg te slikken.

Natuurlijk heeft geen enkele volwassene die de zin “hij doet het zo goed” ooit tegen mij gezegd heeft daarmee bedoeld dat iets anders niet goed zou zijn. Maar het blijft voor mij toch een onprettige implicatie. Veel liever zou ik daarom de zin “het gaat goed” horen. Ik neem mezelf bij dezen dus ook voor om hier als juf in oudergesprekken op te letten :-).