De 20-60-20 regel in de opvoeding. Hoe werkt die en houd ik me eraan?

Tijdens mijn docentenopleiding werd ik doodgegooid met verslagen vol zelfreflectie die ik telkens moest schrijven. Daar was ik toen helemaal klaar mee. Toch is reflectie op zijn tijd nuttig. Even een moment om de balans op te maken – alleen, of samen met je partner: wat gaat er goed, wat kan er beter? Dit doe ik dan ook regelmatig (misschien zelfs té regelmatig?) als moeder. Moeders die zeggen dat ze maar wat doen in de opvoeding, begrijp ik niet. Natuurlijk ga je op je gevoel af, dat doe ik ook, maar dat is iets anders dan ‘maar wat doen’. Het opvoeden van kinderen is een taak die elke ouder volgens mij serieus zou moeten nemen. Zij zijn immers onze toekomst.

Bij het tv-programma De opvoeders (op NPO) werden vijf gezinnen gevolgd door camera’s, en vervolgens gaven deskundigen commentaar. Éen deskundige had het toen over de ’20-60-20 regel’ voor opvoeders: 20% van de tijd vertoon je ‘perfect’ gedrag en doe je dingen die zo in opvoedboeken terecht kunnen komen als goede voorbeelden, 60% van de tijd doe je het redelijk, niet fantastisch maar wel voldoende/goed genoeg, en 20% van de tijd doe je iets waarvan je denkt ‘dat had ik beter niet kunnen doen.’ En dat is, aldus deze deskundige, helemaal prima. Mama (of papa) is immers ook maar een mens en van een beetje chaos of iets dat niet helemaal volgens plan loopt kunnen kinderen juist leren.

Dit vind ik echt niet kunnen

Natuurlijk ben ik toen ik dit hoorde bij mezelf te rade gegaan. Eerst heb ik vastgesteld welke dingen ik ‘echt niet vind kunnen’, of van welke dingen ik denk ‘dat had ik beter niet kunnen doen’. Als jij als ouder veel dingen wel prima vindt, kom je natuurlijk vrij gemakkelijk op andere percentages uit. Omdat je dan minder streng voor jezelf bent. Wat denk ik niet per se slecht is, het hangt allemaal af van de balans, maar dat is voer voor een latere blog.

Dingen waarvan ik zelf denk ‘dat had ik beter niet kunnen doen’: 1.) reageren op drift- of huilbuien van de jongens. In zulke gevallen probeer ik altijd mijn geduld te bewaren, de situatie als het ware van bovenaf te bekijken en zelf het goede, kalme voorbeeld te geven, maar soms lukt dat niet. Dan dreig ik met straf, of verhef ik mijn stem meer dan nodig. En 2.) toch die televisie… We kijken gemiddeld zo’n 30 tot 40 minuten per dag tv. Dat is iets meer dan me lief is, maar tijdens de avondspits wanneer de jongens toch al niet in een beste bui zijn (zie ook punt 1), is het toch snel & makkelijk om het beeldscherm als oppas te gebruiken.

20-70-10

Momenten waarop ik het echt goed doe, komen ook dagelijks voor (al zeg ik het zelf ;-)). Ik denk dan aan alle momenten waarin er iets in harmonie gebeurt en waarbij ik het overwicht of de controle houd zonder er te veel moeite voor te hoeven doen. Dit kunnen educatieve spelletjes zijn, maar net zo goed een relaxte wandeling naar de supermarkt.

Het grootste gedeelte van de dag verloopt ‘gewoon’, redelijk, goed genoeg maar niet fantastisch. De jongens spelen of ruziën, ik lees voor, we knutselen en borrelen, ik doe het huishouden, we gaan naar de kinderboerderij enzovoorts. Tussendoor zijn er dan goede of slechte momenten, maar geen grote uitschieters (zowel niet in negatieve of positieve zin).

Hoewel ik denk dat ik best perfectionistisch ben, geef ik mezelf toch vrij veel credits als moeder. Ik zou zelf zeggen dat ik de 20-60-20 regel met gemak ‘haal’. Mijn eigen gemiddelde ligt dan ook hoger, meer rond de 20-70-10. Daar moet ik wel meteen bij zeggen dat het een jaar geleden wel meer richting de 20-60-20 was. Toen had ik door het eeuwige slaapgebrek een (veel) korter lontje en werd ik dus ook sneller boos of viel ik nog wel eens in slaap terwijl Elia dan een uur televisie keek (…).

Is dat erg? Nee. Is een ouder die de 20-60-20 regel hanteert – of zelfs de 10-60-30 – een slechtere ouder dan ikzelf? Geen flauw idee. Ieder gezin heeft zijn eigen regels en gebruiken. Overal kunnen dingen beter. Maar overal gaan ook dingen goed. Waar de een zichzelf een ‘perfecte ouder’ vindt in een huishouden waar de televisie de hele dag aan staat en er veel chips, snoepjes en koekjes gegeten worden, daar zou dit voor een ander echt een horrorscenario zijn. Voor diegene zou het dan voelen als falen als er ook maar 1 zo’n dag tussen zat. De perfecte ouder bestaat (gelukkig) niet.

Maar ik kom, voor mijn eigen gevoel en naar mijn eigen maatstaven althans, genoeg in de buurt. En dat is wat telt.

*Foto door Ayla Maagdenberg