Bij vuurwerk blijft ze snurken. Krakende vloer? Klaarwakker. Selectief gehoor bij kinderen.
Elke ouder kent dat moment wel. Je loopt in het donker de kamer van je kleintje uit en doet de deur zachtjes dicht. Je hebt zojuist een half uur naast het bedje gezeten en hebt je onrustige baby eindelijk in slaap. Opgelucht maar voorzichtig sluip je de gang op en wil je de trap af gaan. Boven aan de trap blijf je even staan. De tweede tree kraakt een klein beetje. Je stapt er rustig overheen en houdt de trapleuning goed vast. Het moment dat je teen de derde tree raakt, hoor je een zachtjes gekraak. “Meeehhhh” klinkt er uit de babykamer. *zucht*, je loopt weer terug de kamer in.
Een ander moment. Het is 31 december en het is 23:58, bijna middernacht. De buurt waarin je woont is redelijk rustig, maar toch wordt er aardig wat vuurwerk afgestoken en je bent gespannen over of het boven rustig zal blijven. Je telt af en zodra iedereen van het gezelschap gekust heeft, loop je even naar boven om te kijken of de baby wakker is geworden. Door al het harde geknal hoor je niet eens of er geluid is boven. Maar nee… hij (of zij) ligt nog lekker met de armen boven het hoofd te snurken.
Slapen baby’s dan zo licht? Of kunnen ze tijdens hun dutje besluiten iets wel of niet te horen? Ik zocht het uit.
Hoe werkt slaap precies?
Tijdens de slaap wisselen vijf slaapstadia elkaar af. Deze stadia verschillen in de mate van hersen- en spieractiviteit en bewustzijn. Stadium 1 en 2 vormen de lichte slaap in stadium 3 en 4 vindt de diepe slaap plaats, ook wel ‘deltaslaap’ genoemd. Ten slotte is er nog de droomslaap ofwel REM-slaap, genoemd naar de snelle oogbewegingen (Rapid Eye Movements) die in dit stadium optreden.
Geluiden kunnen de slaap verstoren zonder dat er sprake is van ontwaken, geeft Passchier aan in zijn onderzoek naar geluidshinder uit 1997. Het lichaam, ook van kinderen, verwerkt tijdens de slaap nog steeds prikkels van buitenaf, soms op een lager bewustzijnsniveau. Kortom: geluiden worden wel geregistreerd, en zelfs tijdens de slaap weeg je af of het nodig is om wakker te worden. Zo kunnen kinderen ontwaken van een zacht maar ongewoon of irrelevant geluid, terwijl ze doorslapen bij een trein die elke nacht langsrijdt.
Verschil van krakende vloer en het vuurwerk zeg maar…
Wow. Zelfs tijdens de slaap bedenkt je lichaam semi-bewust of het wakker moet worden ja of nee…
Ja, en het is ook nog eens zo dat baby’s dus nog gevoeliger voor geluid zijn dan volwassenen. Uit experimenten – lees ik in Passchier, al uit 1996 – met jonge dieren blijkt ook dat zij nog enige tijd na de geboorte gevoeliger zijn voor geluid dan volwassen dieren. Ze schrikken natuurlijk ook sneller van harde geluiden, maar horen dus ook beter van een afstand of hun papa of mama de deur beneden dicht doet en zijn alerter of ouders in de buurt zijn ja of nee.
Niets aan te doen dus?
Nou, in de basis is het wakker worden van baby’s een manier voor ze om te kunnen overleven. Ze slapen, maar zijn alert voor geluiden die ze moeten horen en negeren de signalen die onbelangrijk zijn. Eigenlijk enorm goed dus.
Tijd om die krakende vloer te maken dus…