Hoe ik ervoor zorg dat mijn zoon geen #MeToo dader wordt

Op Facebook viel mijn oog op een link naar een stuk uit De Volkskrant. Er stond bij:

Hoe zorg je ervoor dat je zoon geen #MeToo dader wordt?

Mijn eerste reactie was om te denken: ‘…of een #MeToo slachtoffer.’ In de praktijk zijn het vaker vrouwen of meisjes die slachtoffer van seksueel geweld worden, maar puur voor het bewustzijn lijkt het me goed om over beide kanten na te denken: dus zowel je kind als ‘dader’ als als ‘slachtoffer’ voor te stellen. Mijn tweede reactie was om hierom te lachen. Mijn zoon een #MeToo dader? Natuurlijk niet! Ik vond het grappig om me mijn kinderen van 1,5 en 3,5 jaar voor te stellen als geweldplegers, en de gedachte dat ze, als ze eenmaal ouder zijn, ooit iets zouden doen zonder toestemming van het betreffende meisje vond ik absurd. *Overal waar ik ‘meisje’ schrijf, kan natuurlijk net zo goed ‘jongen’ staan.

Maar is dat wel zo absurd? Of, als je het omdraait, is het wel zo vanzelfsprekend dat ze dat niet doen? Hoe weet ik dat ze later, in de puberteit, geen ongepaste seksuele toespelingen gaan maken? Hoe kan ik de garantie krijgen dat ze nooit in een drukke discotheek tegen een meisje aan gaan staan dansen dat daar eigenlijk helemaal geen zin in heeft?

Niet, denk ik. Die garantie heb je nooit. Een ‘goede’ opvoeding geeft je dan ook nooit 100% zekerheid op een stabiele toekomst voor je kind. Dat gezegd hebbende, denk ik wel dat je dingen kunt doen om eraan bij te dragen dat je kind een gezond beeld krijgt van hoe mensen in een (seksuele) relatie met elkaar omgaan. Ik heb wel ideeën over hoe ik dat wil aanpakken. Of het ook echt werkt zullen we pas over een jaar of 18 weten, maar de volgende dingen doe ik in elk geval ook nu al bij mijn puberende leerlingen:

1.) Maak het bespreekbaar
En dan niet op de man af van “hey, ben jij eigenlijk nog maagd?”, maar gewoon, tussendoor. Als er bijvoorbeeld iets over op het nieuws is, of als er iets is gebeurd op school. Ga dan niet gelijk oordelen of waarschuwen, zo van “je moet echt nooit…”, maar vraag het kind om zijn mening. Stel dat je vriendin je naaktfoto’s stuurt, wat vind je daarvan? Als je een leuke date hebt met een meisje en je hebt alles voor haar betaald, vind je dan dat zoenen er wel bij hoort? Zomaar wat vragen die ik wel eens met mijn leerlingen heb besproken. Ik luister dan naar hun antwoorden en spoor ze aan er met elkaar over in discussie te gaan.

2.) Geef het goede voorbeeld
Sowieso altijd goed. Kinderen leren veel door te kopiëren, dus als ze zien hoe papa en mama (of jij en je partner) met elkaar omgaan, doen ze dat na. Lief zijn tegen je partner werpt zo dus dubbele vruchten af ;). Dit betekent niet dat je uitgebreid hoeft te gaan zitten zoenen voor de neus van je kinderen, maar knuffel elkaar bijvoorbeeld eens, of laat zien dat je de ander waardeert door – samen met je kind – een kadootje voor diegene te gaan kopen of ‘dank je wel’ te zeggen.

3.) Leg het uit – ook als je denkt dat het voor zich spreekt
Als een meisje ‘nee’ zegt, dan meent ze dat. Het is nooit oké om dan door te gaan. Het is nooit oké om met een weerloos (want, bijvoorbeeld, dronken) meisje te doen wat je wilt, omdat het makkelijk kan. De manier waarop mensen in pornofilms met elkaar omgaan, dat is niet zoals het in het echte leven gaat. Sommige dingen zijn voor ons, volwassenen, vanzelfsprekend, maar voor een (jong) kind niet. Het kind heeft zijn ouders of andere volwassenen nodig om hem de weg te wijzen hierin. Dus nogmaals: niet oordelen, wel uitleggen. Ook al is het voor jou vanzelfsprekend. Ga er ook niet van uit dat iemand anders dit soort gesprekken wel met ze zal voeren, want dat weet je niet. Better safe than sorry, en beter twee keer dan nooit.

4.) Gebruik verschillende bronnen
Laat bijvoorbeeld eens een filmpje zien. En dan bedoel ik niet dat je gebroederlijk naast je zoon op de bank gaat zitten met een kopje thee, koekjes en Deep Throat, maar meer een aangepast filmpje. Of een berichtje uit de krant. Over seksuele voorlichting. Of iets dat er (in de verte) mee te maken heeft. Het filmpje dat De Volkskrant noemde sprak me ook aan, daarin wordt seks op droogkomische wijze vergeleken met thee drinken. In de woorden van seksuoloog Sanderijn van der Doef:

Als iemand eerst ja zegt tegen een kop thee en zich dan bedenkt, is dat vervelend voor degene die de thee heeft gemaakt. Maar het is geen reden om ze met geweld te dwingen te thee alsnog te drinken. Als iemand bewusteloos is, zet dan geen thee. Bewusteloze mensen kunnen geen antwoord geven op de vraag of ze wel thee willen.

Het voordeel van zoiets laten zien of lezen, is dat kinderen het misschien van een andere persoon eerder aannemen dan van jou.

Voorkom je hiermee dat je kind een verkrachter wordt? Dat denk ik niet. Maar je verkleint de kans wel aanzienlijk. Ik ben benieuwd hoe mijn eerste gesprekken over dit onderwerp met mijn zoons zullen zijn. Met mijn puberende leerlingen vind ik het tot nu toe totaal niet moeilijk om het hierover te hebben, maar dat zijn dan ook niet mijn kinderen. Met mijn eigen zoons wordt het wellicht moeilijker. Of ongemakkelijker. Of allebei. Maar ik zal het onderwerp hoe dan ook niet uit de weg gaan. Zowel niet de ‘dader’ als de ‘slachtoffer’ kant ervan.