Plassen op het potje. Ons drie maanden durende zindelijkheidsavontuur.

Elia was ongeveer 3 jaar en een maand toen het mij een goed idee leek om te beginnen met zindelijkheidstraining. Wacht totdat je kind het zelf aangeeft, las ik soms. Nu ken ik Elia langer dan vandaag, en ik wist dat hij het helemaal prima vond om voortdurend een luier te dragen. Lekker veilig en vertrouwd. Wachten tot ik een ons woog en Elia meerderjarig was, leek me daarom een slecht idee.

In plaats daarvan begon ik hem, als we thuis waren, zonder luier rond te laten lopen. Hij was toen net 3 jaar geworden. Toen hebben we het in kleine stapjes opgebouwd, en nu draagt hij alleen ’s nachts nog een luier.

De balans tussen aanmoedigen en afwachten

Goed, Elia liep dus vrijwel naakt rond thuis (daarom zou ik ook aanraden om hier in de zomer mee te beginnen) en al gauw was plassen op het potje geen probleem meer. Wel wilde hij het alleen doen als ik letterlijk naast hem zat. De grote boodschap leek hij nog wel wat moeilijker te vinden, daarvoor wilde hij in het begin toch steeds een luier om. Langzamerhand, met positieve aanmoediging (beloningskalender) en applaus, had hij het door en had hij geen ongelukjes meer. Sowieso viel het aantal ongelukjes me mee, ik heb denk ik een keer of zes de vloer schoongemaakt en 1 keer een onderbroek weggegooid.

De balans tussen aanmoedigen en afwachten vond ik nog wel lastig. Ik vroeg hem vaak of hij moest plassen, maar had niet de indruk dat hij het op dat moment zelf wist. Of ik vroeg hem of hij moest, waarop hij ‘nee’ zei, waarna hij even later in zijn onderbroek plaste. Met de tijd ging dit vanzelf goed. En toen het een tijdlang goed ging met een onderbroek aan, heb ik daarna ook de broek weer aangedaan.

Naar buiten zonder luier

Ja, dit was nog wel een dingetje. Hij was thuis dus volledig zindelijk, maar als we naar buiten gingen vroeg hij zelf expliciet om een luier. De eerste keer dat we naar buiten gingen zonder, heb ik moeten praten als Brugman om hem zo ver te krijgen. Elia is een kind dat erg graag weet wat hij aan toe is. Ik heb hem dus allerlei scenario’s uitgelegd: als je moet plassen, gaan we snel naar huis. Of we zoeken een wc. Of je plast tegen een boom. Enzovoorts. Uiteindelijk accepteerde hij het, en toen we een halfuurtje later thuiskwamen was hij supertrots en wilde hij het nog wel een keer proberen. Hij plaste buiten dan altijd tegen een boom aan.

Op de ‘grote wc’

So far so good, behalve dat meneer absoluut niet op een grote wc wilde plassen. Hij vond het interessant om mee te lopen en te kijken, maar er zelf op zitten ho maar. De eerste paar keren dat ze hem bij de crèche erop hadden gezet, huilde hij ook tranen met tuiten. Totdat hij, een paar weken na het begin van dit hele avontuur, ineens zei: ‘Ik ga op de grote wc’. Dat was bij ons thuis. Dat heeft hij weer een tijdje volgehouden, en toen begon hij ook op onbekende grote wc’s te gaan. Al met al was het dus vooral een kwestie van kleine stapjes en veel, heel veel geduld.

Doe (niet) wat ik deed

Elia is een kind dat graag de kat uit de boom kijkt en gevoelig is voor veranderingen. Misschien zijn er kinderen tegen wie je kunt zeggen ‘vanaf nu gaan we naar de wc’ en die dat dan zo doen, maar mijn zoon niet. Dit zijn mijn tips bij zindelijkheidstraining:

• Bouw het langzaam op. Eerst thuis ‘naakt’ rondlopen en op het potje, dan alleen een onderbroek aan, dan onderbroek + broek, dan naar buiten met het potje of buiten plassen, en tot slot op de grote wc.
• Blijf positief. Applaudisseer en vertel iedereen die het horen wil dat het gelukt is, en word niet boos als het een keer (of vaker) fout gaat.
• Maak het leuk. Bijvoorbeeld met een zingend potje (ja echt, die hadden wij…) of een beloningskalender.
• Geef keuzes. Welke onderbroek wil je aan? Waar zullen we het potje neerzetten? Het zijn maar kleine dingen, maar je kind heeft zo wel het gevoel dat hij er ook iets over te zeggen heeft.
• Doe suggesties, maar dwing niet. ‘Zullen we samen naar de wc gaan?’ werkte hier bijvoorbeeld wel, maar ‘jij gaat nu op de wc zitten’ helemaal niet (dat heb ik ook nooit met die woorden gezegd, ik liet hem het tempo bepalen).
• Kijk naar je kind. Vindt hij het nog leuk? Of raakt hij er alleen maar gefrustreerd van of wordt hij angstig? Stop er dan mee en probeer het later nog eens.
• Heb realistische verwachtingen. Verwacht niet dat je kind in een week zindelijk is en dan overal op normale wc’s plast en poept. Het bestaat, maar ga er niet vanuit.

Het proces heeft bij ons in totaal zo’n drie maanden geduurd. Elia is nu overdag zindelijk en plast en poept op grote wc’s, thuis en op andere plekken. ’s Nachts draagt hij nog wel een luier, en daar plast hij dan ook in. Dat vind ik helemaal prima, we hebben nog tijd genoeg om dat af te bouwen. Tegen die tijd zal ik daar ook een blog over schrijven ;-).