Hoe uiten kinderen spanning? Ik deed een rondje wetenschap.

Volwassenen kunnen met elkaar praten wanneer ze ergens mee zitten, kunnen hun frustratie (ook niet altijd) in woorden uiten en met elkaar hun gevoelens delen. Maar hoe doen kinderen dit eigenlijk? Hoe uiten kinderen, die hun gevoel nog niet onder woorden kunnen brengen, hun spanning of onrust? Ik deed een rondje wetenschap en omdat er in ons gezinnetje heel wat staat te gebeuren, ben ik benieuwd of Kobe zijn gedrag inderdaad anders is en of hij gespannen is. Kinderen – en dan onder de 3 à 4 jaar oud, kennen volgens mij de emoties vaak nog niet en kunnen deze ook nog niet verwoorden. Hoe anders moet zo’n lichaampje er dan ook mee omgaan dan met lichamelijke en gedragsvormen?

Op Mytreehouse lees ik een interessant artikel over 5 basisreacties die bij kinderen te zien zijn bij vaak stressvolle veranderingen in hun leven; geboorte, dood of een belangrijke ontwikkeling (naar school gaan bijvoorbeeld). Natuurlijk kan het per kind verschillen hoe het reageert; de ene plast in bed en de ander wordt een puberpeuter, maar in ieder kind komt spanning op een bepaalde manier naar voren. Het moet uit het lichaam en dat gebeurt dan ook. De 5 reacties die zij noemen:

1) lacherig
2) agressief en bazig
3) claimgedrag
4) dromerig worden of juist erg rusteloos
5) wegloopgedrag

Bij Kobe merk ik dat nummer 1 en 2 vooral enorm aanwezig zijn. Geniepig lachen en stiekem stout doen. Daarnaast kan hij ook enorm bazig doen, brutaal, ‘nee’ zijn favoriete woord laten zijn en soms zelfs agressief zijn. Hij slaat dan met speelgoed en probeert te spugen. Het lastige aan deze situaties vind ik dat ik dus – zie hierboven – waarschijnlijk komt door spanning die wij veroorzaken. Hoe kan ik boos op hem zijn als wij degene zijn die hem dit gedrag laten ondernemen? Hij mag natuurlijk wel te weten komen dat dit gedrag onacceptabel is, maar toch voel ik me dan schuldig om erg boos daarover te zijn.

Op het artikel van Opvoedadvies staat ook nog wel een interessante. Hier wordt in gezegd dat sommige kinderen teruggaan naar hun babytijd; regressie naar hun babytijd. Grappig! Want Kobe is de laatste tijd heel erg in babytaal aan het praten. Zou dit hier iets mee te maken kunnen hebben? Heb ik helemaal niet bij stilgestaan. Zou hij dus al de link leggen tussen ‘zusje’ of ‘baby’ in mama’s buik en de dingen die een baby normaal gesproken doet? Slaapproblemen wordt ook genoemd in het artikel. Het enige wat ik hierin merk is dat Kobe een keer midden in de nacht wakker is geworden met de opmerking “Ik heb pijn in mijn wang.” Toen ik aan hem vroeg wat er was gebeurd, zei hij: “zusje heeft me geslagen.” PFOE! Hoe reageer je hier nou weer op… Blijkbaar zit het toch erg diep.

Een ander artikel geeft aan dat het zich ook kan uiten in lichamelijke ongemakken zoals hoofd- en buikpijn. Nu vertelt Kobe wel eens dat hij naar de dokter wil. Random. En als ik hem vraag wat hij heeft is het de ene keer buikpijn en een paar seconden later pijn in zijn teen. Zou dit aandacht trekken zijn? Het artikel op mens en gezondheid laat zien dat het enerzijds een vorm van aandacht trekken kan zijn, maar dat stress en onrust zich ook echt op het lichaam kan inwerken. Ook maar een beetje op letten dus.

En niet echt wetenschappelijk natuurlijk, maar het forum op VIVA over de naderende bevalling in combinatie met een gestresste peuter geeft ook wel weer dat ieder stel dat een baby op komst heeft én een peuter rond heeft lopen, hier wat onrustige situaties op nahoudt. Fijn trouwens ook om te lezen dat veel ouders hier ‘last’ van hebben.

Hoe kun je als ouder met stress bij kinderen omgaan? Hoe help je je kind met lastige emoties?

• Accepteer het kind zijn/haar emoties en denk niet dat ze er niet zijn.
• Laat je eigen emoties ook af en toe zien en leg ze uit. Leg bijvoorbeeld uit dat jij als ouder het ook spannend vindt dat er van alles gaat veranderen in het gezin. Of vertel dat jij ook verdrietig bent over het overlijden van dat ene familielid. Help je kind met het snappen van de emoties. Ook als je kind nog niet goed kan praten. Ze snappen meer dan je denkt.
• Zorg dat je kind weet dat het bij je terecht kan en vertel dat het oké is om zich zo te voelen
• Lees boeken waarin kindjes eenzelfde gebeurtenis meemaken (Cas krijgt een broertje was bij ons een populaire), maar deze heb je ook over andere levensmomenten.
  

  * deze tips heb ik van aksecoaching.

Kortom; ik denk dat peuters over het algemeen veel meekrijgen van spanningen binnen het gezin en dat zij dit echt wel uiten. Door hun kleine woordenschat kunnen ze natuurlijk nog niet onder woorden brengen dat ze zich gespannen voelen en waardoor die spanning dan komt. Ik denk dan ook dat wij als ouders er voor hen moeten zijn, hun emoties en gedrag niet te snel moeten negeren of onacceptabel moeten vinden. Maar toch echt moeten proberen kinderen uit te leggen dat de situatie inderdaad spannend is en dat ook wij die emotie voelen. Ik ga proberen dit te doen bij Kobe. Maar in een driftbui laat ik hem toch echt even zijn gang gaan. Dan kan ik niet aankomen met: “Ik weet dat je spanning voelt omdat je zusje er bijna aankomst.” :’)

Alsof wij als volwassenen überhaupt altijd weten waar ons humeur vandaan komt…

Heb jij zo’n ervaring of meer tips dan ik hierboven gevonden heb? Ze zijn meer dan welkom 🙂